Tiếng Anh là ngôn ngữ quốc tế được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Ngoài ra ước tính có hơn 1 tỉ người sử dụng tiếng Anh như một ngôn ngữ phụ trên khắp toàn cầu. Đây còn là ngôn ngữ chính thức của nhiều tổ chức quốc tế như Liên hiệp quốc, Liên minh Châu Âu, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO),… Tiếng Anh quan trọng là vậy nhưng tại sao việc phổ cập và dạy tiếng Anh cho trẻ em ở Việt Nam mãi không có hiệu quả? Bài viết sau sẽ giúp độc giả hiểu hơn về điều này.
1. Dùng tiếng mẹ đẻ để dạy tiếng Anh cho trẻ em
Cùng là ngôn ngữ giao tiếp nhưng tiếng Việt và tiếng Anh khác nhau hoàn toàn về cả cấu trúc câu, cách vận dụng từ ngữ và văn phong giao tiếp. Sai lầm lớn nhất của các giáo viên tiếng Anh hiện nay là dùng tiếng mẹ đẻ dạy tiếng Anh cho trẻ em. Trong khi đó các chuyên gia khuyến khích giáo viên hãy sử dụng tiếng Anh để dạy tiếng Anh, có như vậy mới đạt được hiệu quả như mong muốn.
Thầy Brett Gregory Gorges, giáo viên Tiếng Anh Trường Tiểu học và Trung học Tây Úc chia sẻ:“Nhiều phụ huynh thắc mắc rằng tại sao con họ học tiếng Anh mãi mà vẫn không giỏi. Đó không phải do năng lực mà do phương pháp học. Bạn giỏi tiếng mẹ đẻ đó là điều đương nhiên, nhưng đừng đem chúng vào giờ học tiếng Anh hay bất kỳ một giờ ngoại ngữ khác. Dạy tiếng Anh cho trẻ em cũng vậy, chúng ta không thể dạy từ vựng theo cách chuối là banana, trứng là egg. Trẻ có thể nhớ từ vựng ngay lúc đó nhưng rất dễ quên và chẳng thể nào ghép câu và vận dụng linh hoạt. Cách dạy tiếng Anh hiệu quả nhất chính là dạy như ngôn ngữ trẻ học đầu tiên trong đời”.
Phương pháp giảng dạy tiếng Anh trong nhà trường bằng tiếng mẹ đẻ, thầy đọc, trò chép đã trở nên lỗi thời. Hãy để trẻ tiếp xúc ngôn ngữ khác như cách học tiếng Việt, học từng từ, nhớ từng chữ bằng hình ảnh trực quan sinh động chứ không phải là cách dịch nghĩa như thông thường. Mặt khác, trong môi trường sử dụng hoàn toàn bằng tiếng Anh trẻ sẽ tiếp thu ngôn ngữ ở cả 3 giác quan nghe – nhìn – nói, nhờ vậy mà hiệu quả ghi nhớ được nâng lên gấp bội.
2. Dạy tiếng Anh như thế nào mới hiệu quả?
Có thể nói cho trẻ tiếp xúc càng sớm với tiếng Anh càng giúp trẻ học tốt hơn. Về mặt khoa học, trẻ ở độ tuổi 4 đến 5 tuổi, có khả năng tiếp thu được một ngoại ngữ mới, tương tự như việc tiếp thu tiếng mẹ đẻ. Tuy nhiên việc tiếp xúc như thế nào, cho trẻ học ở đâu, phương pháp nào mới hiệu quả thì không phải phụ huynh nào cũng nắm rõ.
Ông Christopher Poole Johnson – Giám đốc học thuật chương trình bang Tây Úc cho biết: “Hiện nay, cho con em học tiếng Anh là một nhu cầu tất yếu đối với các gia đình Việt Nam. Vì muốn con học giỏi nên nhiều phụ huynh ép trẻ học thêm nhiều, hết học ở lớp lại đến trung tâm để ôn luyện thêm. Tuy nhiên, muốn học tốt tiếng Anh, không nhất thiết chỉ tập trung vào học ngữ pháp và làm bài tập. Ðặc biệt đối với trẻ em, quan trọng nhất là làm sao để cho các em thấy học như chơi – chơi như học để không cảm thấy áp lực khi học tiếng Anh”.
Mặt khác, đặt trẻ vào đúng môi trường, tạo tình huống thích hợp sẽ giúp việc dạy và học tiếng Anh cho trẻ em dễ dàng hơn. Tại các trường quốc tế, trẻ được tiếp xúc với thầy cô là người bản xứ, cộng thêm có sự hỗ trợ của các giáo trình thích hợp cho từng lứa tuổi, nên học sinh trường quốc tế học tốt tiếng Anh hơn.
Không gò ép như cách dạy tiếng Anh truyền thống, các thầy cô ở trường quốc tế dạy tiếng Anh cho trẻ em rất thoải mái, hạn chế việc đọc chép mà chủ yếu tạo nên sự tương tác. Tại Trường Tây Úc, với phương pháp giảng dạy thông minh, chú trọng hoạt động, hình ảnh hơn lý thuyết sẽ giúp trẻ dễ tiếp thu kiến thức hơn. Để vận dụng linh hoạt từ vựng, cấu trúc ngữ pháp, trẻ được khuyến khích tham gia trò chơi, diễn kịch, múa hát bằng tiếng Anh. Từ đó việc nói, sử dụng tiếng Anh trở nên bình thường, không gượng ép đối với trẻ.
Tham dự một giờ học tiếng Anh ở Trường Tây Úc, chúng tôi khá bất ngờ với lớp học vui nhộn của các bé. Để trẻ nhớ từ vựng thầy Bryan Wicks cho các em chơi trò “hái hoa”, “túi đoán”, “truy tìm báu vật”,… buộc trẻ phải sử dụng từ ngữ để liên tưởng đến đồ vật mình cần miêu tả. Học một từ nhưng biết được rất nhiều từ, đây là một trong những phương pháp mà Trường Tây Úc đưa ra nhằm giúp các em thấy say mê khi học tập.
Để đánh giá kết quả việc dạy và học tiếng anh cho trẻ em, thông thường phụ huynh chỉ thông qua điểm số. Điểm cao trẻ giúp trẻ có động lực học tập nhưng học chỉ vì điểm số lại là một thói quen xấu. Thầy Bryan Wicks, Giáo viên tiếng Anh tại Trường Tây Úc nhấn mạnh: “Đối với trẻ em, để học tốt tiếng Anh cần phải làm cho lớp học sinh động, tạo niềm say mê và thích thú với môn học, còn điểm số cao hay thấp chỉ là mang tính chất ước lệ. Bởi chẳng ai học ngoại ngữ chỉ vì điểm số mà mục tiêu cuối cùng là tính ứng dụng của nó vào cuộc sống, chính xác hơn đó là có thể đọc thông, viết thạo, tự tin giao tiếp như người bản xứ”.
Ái Linh
