Nước là nguồn tài nguyên vô giá, là nguồn gốc của sự sống. Thế nhưng, cuộc khủng hoảng về nước sạch đang ngày càng trở nên trầm trọng tại nhiều khu vực trên thế giới. Do đó cần lắm những thông điệp, hành động thực tế để kêu gọi mọi người cùng chung tay gìn giữ nguồn nước quý giá của chúng ta. Dự án”Lọc nước cơ bản” nhân ngày World Water Day 2016 (22/03) tại Hệ thống Trường Tây Úc là một hoạt động thiết thực, giúp các WASSers hiểu sâu sắc về giá trị của nguồn nước và lan tỏa thông điệp “nước sạch” ra với cộng đồng quốc tế.
Là một thành viên quan trọng của cộng đồng giáo dục quốc tế hiện đang triển khai chương trình đào tạo của Úc, các hoạt động giáo dục hướng đến giá trị thể hiện “trách nhiệm với môi trường” luôn được WASS lồng ghép vào các lớp học không tường, hay đề tài nghiên cứu của học sinh. Bởi lẽ, WASS hiểu rõ mọi sự tác động đến môi trường đều để lại hậu quả lâu dài và nghiêm trọng lên mọi mặt của đời sống. Theo đó, tác nhân chính gây nên những vấn nạn này không ai khác là con người, vì vậy giáo dục thế hệ trẻ về trách nhiệm môi trường là đúng đắn và cần thiết, nhằm đào tạo ra một thế hệ ưu tú về trí tuệ lẫn nhân cách. Đề tài nghiên cứu “Lọc nước cơ bản” đã được triển khai vô cùng sôi nổi tại WASS trong suốt hai tuần lễ đầu tiên của tháng 03 vừa qua. Theo kế hoạch, các em sẽ được tìm hiểu, thực hành mô hình dưới sự hướng dẫn của các thầy bộ môn Hóa và Lý. Vào thứ Hai ngày 14/03, dự án đã thu hút 10 nhóm học sinh tham gia tại 3 phòng thí nghiệm của trường với nhiều niềm say mê khám phá.
Mở đầu buổi thực hành, thầy Thọ giáo viên môn học Hóa đã khuấy động phòng thí nghiệm bằng câu hỏi rất thực tế “Nếu chúng ta lạc vào một nơi mà không có nước sạch, chúng ta sẽ phải làm gì?” Cả lớp nhốn nháo, bàn bạc, rất nhiều câu trả lời đã được đưa ra: “Chúng ta sẽ dùng các tàu lá hứng các giọt sương”, “Men theo triền đá, chúng ta sẽ ra suối”, “Nhai thân cây sẽ có nước ạ!”…
Thầy vui vẻ cám ơn cả lớp đã tích cực đóng góp ý kiến và chốt lại câu trả lời: “Chúng ta có thể xử lý nước cơ bản bằng những vật liệu thiên nhiên quanh mình như sỏi, cát, đá, than… và với sự tiến bộ ngày nay, có nhiều hệ thống lọc hiện đại hơn, tuy nhiên cũng dựa trên các thành phần cơ bản này. Qua buổi thực hành hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ về việc áp dụng nguyên lý thẩm thấu và khuếch tán đã hữu ích thế nào trong việc lọc nước cơ bản.”
Các WASSers một lần nữa trở nên phấn khích khi thầy Thọ hướng dẫn quy trình lọc nước cơ bản.
Xử lý các vật liệu trước khi thực hiện
Chuẩn bị hệ thống lọc nước cơ bản bằng một bình nhựa có vòi tầm 1-2 lít.
Tiếp tục là đổ một lớp cát thạch anh, chuyên dùng cho xử lý nước tầm 70 cm vào trong bình chứa sỏi. Lớp cát này có tác dụng giữ lại các chất cặn bã, rác thải với kích cỡ lớn.
Cuối cùng là lớp than mỏng hoạt tính có tác dụng khử mùi, chất độc có trong nước. Đến đây vẫn chưa hoàn tất hệ thống, Thầy tiếp tục hướng dẫn quy trình xả rửa từ 4-5 lần, đến khi nước trong thì hệ thống mới bắt đầu hoạt động.
Tiến hành thực nghiệm lọc nước.
Có thể hình dung nguyên lý hoạt động của hệ thống này như sau: Nước không sạch có lẫn tạp chất sẽ được đưa qua hệ thống lọc nước này. Dựa vào hiện tượng khuếch tán, ba lớp vật liệu trên với các kích thước khác nhau sẽ tự động hòa lẫn vào nhau, tạo thành những khe hở chỉ có nước mới có thể lọt qua, chất cặn bã sẽ được giữ lại. Theo đó, hiện tượng thẩm thấu giúp nước thấm từ từ qua các lớp lọc, trả nước sạch qua vòi thông.
Như vậy, các em đã có thể tự kiểm nghiệm thực tế về hiện tượng khuếch tán và thẩm thấu một cách sinh động mà trước đó chỉ được học qua sách vở. Từ đó giúp các em biết vận dụng kiến thức vào thực tế và tích lũy thêm kinh nghiệm cho những đề tài nghiên cứu sau thêm nhiều sáng tạo, phong phú và mang tính ứng dụng. Hãy nghe một WASSers tâm sự nhé!
“Em đã từng nghe qua cách lọc nước cơ bản này, nhưng đến buổi thực hành hôm nay mới thực sự tin là than, cát, sỏi… có thể xử lý nước bẩn. Đây quả là một buổi thực hành đầy bổ ích.”
Mặt khác, các em còn được phổ biến các thông tin như: hiện nay tại một số vùng hẻo lánh, do thiếu nước sạch, người dân vẫn dùng hệ thống xử lý cơ bản này, phục vụ cho sinh hoạt hay sau những trận thiên tai lũ lụt. Những hành động xả nước ô nhiễm ra môi trường được xem là hành vi vi phạm pháp luật, các xí nghiệp nhà máy bắt buộc phải có hệ thống xử lý nước thải đạt chuẩn trước khi thải chúng ra môi trường. WASS đã khéo léo lồng ghép bài học giáo dục tính cách – tính trách nhiệm vào trong buổi học, giúp các em nhận thức rằng: Nước sạch là vô cùng quý giá và nguồn nước chỉ tồn tại khi tất cả mọi người biết cùng chung tay gìn giữ; hành động phá hoại nguồn nước không chỉ là vi phạm luật pháp mà còn để lại những tác động nghiêm trọng đến thế hệ mai sau. Do đó, hãy hành động ngay vì nguồn tài nguyên quý giá này!
Khép lại buổi thực hành dự án là niềm vui các các WASSers bởi những kiến thức rất thú vị. Bảo vệ môi trường chẳng có gì lớn lao nếu ta luôn ý thức, thể hiện trách nhiệm của mình với hành tinh xanh này!
