Thầy Gustavo Páez, Hiệu trưởng Chương trình Tích hợp Quốc tế toàn phần tại Hệ thống Trường Tây Úc, chia sẻ một trong những giá trị cốt lõi nhất của con người – đó chính là sự quan tâm. Qua bài chia sẻ, thầy khuyến khích các em học sinh hãy gieo mầm hạnh phúc bằng những hành động tử tế nhỏ bé mỗi ngày để có một cuộc sống vui vẻ hơn.
Trong tháng này, tôi muốn chia sẻ một trong những giá trị tiêu biểu nhất của con người, đó chính là sự quan tâm. Mặc dù sự quan tâm có nhiều định nghĩa khác nhau, nhưng việc áp dụng nó trong các bối cảnh văn hóa, tôn giáo, xã hội và truyền thống sẽ có đôi nét tương đồng với bản sắc của mỗi cá nhân.
Việc quan tâm đến người khác phản ánh chúng ta là ai, chúng ta được giáo dục như thế nào và giá trị mà chúng ta muốn người khác nhìn nhận về mình. Hãy học cách quan tâm nhiều hơn đến mọi việc xảy ra xung quanh, nhận thức đầy đủ về nhu cầu của chính mình và người khác với một tinh thần sẵn sàng cống hiến.
Tôi muốn chia sẻ một vài khuyến nghị và các bước thực hiện dưới góc nhìn của tổ chức “Mưu cầu Hạnh phúc”:
Nếu chỉ có 5 giây để nói về bí mật lớn nhất để trở nên hạnh phúc hơn, tôi sẽ kể ra những hành động tử tế và thiện nguyện, đặc biệt là các hành động chân thành xuất phát từ trái tim mà không có bất kỳ sự toan tính nào. Lòng tốt có rất nhiều dạng có thể kể đến các hành động có kế hoạch như hoạt động tình nguyện, hay những hành động hào phóng mang tính tự phát.
Làm thế nào chúng ta biết được lòng tốt là chìa khóa để dẫn đến hạnh phúc? Cả trí tuệ cổ xưa và khoa học hiện đại đều đưa chúng ta đến một câu trả lời giống nhau. Khổng Tử từng nói với các học trò của mình rằng: “Có một sợi dây liên kết những lời dạy của ta lại với nhau.” Sợi dây liên kế đó chính là khái niệm “shu” của người Trung Quốc, khả năng đặt mình vào vị trí của người khác và hành động như vậy. Chúng ta có thể mô tả thói quen đó như “lòng tốt thấu đáo”, hay sự đồng cảm. Sự tử tế là sợi dây xuyên suốt gắn kết thói quen của những người hạnh phúc, cũng như sợi chỉ kết nối chuỗi hạt.
Khoa học hiện đang chứng minh những gì Khổng Tử đã truyền đạt lại cho chúng ta từ hơn 2.500 năm trước. Nếu muốn thành công và hạnh phúc, hãy thật tử tế.
Chúng ta có thể thể hiện sự tử tế và lòng trắc ẩn của mình qua nhiều cách khác nhau. Chúng ta có thể đơn giản chia chúng thành hai loại: những hành động có kế hoạch như công tác từ thiện và những hành động tử tế tự phát. Dù sao đi nữa, điều quan trọng là những người quan tâm đến người khác thường sẽ cảm thấy hạnh phúc và vui vẻ hơn.
1. Hoạt động tình nguyện:
Đối với hoạt động tình nguyện, các nhà khoa học đã chứng minh được rằng chúng ta sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn với chỉ một trải nghiệm, nhưng những người nhận được nhiều lợi ích nhất về mặt tâm trạng là những cá nhân tham gia vào nhiều hoạt động tình nguyện liên tiếp. Các bằng chứng đáng chú ý cho thấy tác dụng tăng cường tâm trạng có thể kéo dài hàng tháng liền. Đã có rất nhiều nghiên cứu về hoạt động thiện nguyện ở nhóm người cao tuổi, và ít nghiên cứu hơn về thanh thiếu niên. Sự khác biệt bất ngờ giữa hai nhóm tuổi là những người cao tuổi được cải thiện đáng kể sức khỏe thông qua các hoạt động thiện nguyện.
Động lực chính là một trong những lý do khiến cho sự hạnh phúc được gia tăng. Người lớn tuổi hầu như tham gia các hoạt động tình nguyện vì mục đích sẻ chia, nhưng trong nhiều trường hợp, thế hệ trẻ tham gia tình nguyện vì những tác động bên ngoài, họ đôi lúc bị áp lực phải làm như vậy. Ví dụ, họ làm theo đám đông, tham gia các hoạt động tình nguyện theo mong muốn của phụ huynh, hay đơn giản là để trau chuốt sơ yếu lý lịch của bản thân. Chúng ta không thể biết được chính xác lý do tại sao, nhưng lợi ích mà chúng ta nhận được từ những hoạt động tình nguyện phụ thuộc vào động lực để chúng ta thực hiện nó. Một lý do có thể kể đến là cảm giác kiểm soát mà mọi người cảm nhận được đối với cuộc sống của chính mình, điều mà các nhà tâm lý học gọi là năng lực bản thân, rất quan trọng với hạnh phúc. Nếu chúng ta cảm nhận được đang kiểm soát mọi thứ theo ý mình, chúng ta sẽ cảm thấy vui vẻ hơn khi cuộc sống của chúng ta bị điều khiển bởi người khác.
Những đóng góp của những người nhận giúp đỡ là đặc biệt quan trọng với lòng tự trọng của họ. Người làm tình nguyện thường sẽ cảm thấy tốt hơn nhiều so với người nhận được sự giúp đỡ. Tại sao lại như thế? Chủ yếu là do họ cảm thấy bất lực và cảm thấy không thoải mái khi phải cần đến sự giúp đỡ của người khác. Do đó, nếu tham gia vào các hoạt động tình nguyện, hãy cố gắng để họ cùng tham gia vào để họ cảm thấy là một phần của hoạt động chứ không chỉ nhận lấy sự giúp đỡ từ người khác.
2. Những hành động tử tế ngẫu nhiên:
Cách thứ hai để chúng ta bày tỏ lòng trắc ẩn là thông qua những hành động tử tế không có kế hoạch, một cách tự phát và ngẫu nhiên. Chúng có tác động đáng kinh ngạc lên sức khỏe tinh thần của chúng ta và có thể được thực hiện một cách tự nhiên qua các hoạt động thường ngày. Hành động tử tế ngẫu nhiên là khi chúng ta không cần tính toán xem chúng ta sẽ nhận được lợi ích gì sau khi hoàn thành chúng. Đó là sự tử tế từ tận đáy lòng.
Bạn đã bao giờ khám phá ra niềm hạnh phúc lớn lao thông qua những hành động tử tế tự phát này chưa? Đây có thể là những việc rất nhỏ như nhường chỗ cho người khác trên xe bus, trò chuyện với người thân hoặc liên hệ với một người bạn đang cảm thấy cô đơn hay bối rối. Và tất nhiên, trong tình huống đó đừng cố gắng hỏi những câu như: “Ồ, trông bạn đang khá căng thẳng. Có chuyện gì vậy?” Điều tốt nhất chúng ta nên làm lúc này là cố gắng trò chuyện và bày tỏ sự quan tâm với những gì họ đang làm. Lắng nghe tích cực, điều mà chúng tôi mô tả là yếu tố thiết yếu của những mối quan hệ thân thiết, bản thân nó đã là một việc làm tử tế. Như người ta vẫn hay thường nói: “Lắng nghe là yêu thương.”
